Buồng trứng là một trong những bộ phận đặc biệt quan trọng trong hệ cơ quan sinh sản ở nữ giới, đóng vai trò tiên quyết trong khả năng mang thai. Hãy cùng Helllo!PháoĐẹp tìm hiểu những kiến thức cơ bản và quan trọng nhất về cấu tạo, chức năng cũng như một số bệnh thường gặp nhé!
Buồng trứng nằm ở đâu? Bên nào?
Buồng trứng thông thường của phụ nữ có 2 phần, nằm trên thành chậu hông bé ở 2 bên tử cung, dưới eo chậu khoảng 10mm, dính vào lá sau của dây chằng rộng, được nối với tử cung bởi vòi trứng. Với phụ nữ chưa qua sinh đẻ, thông thường buồng trứng sẽ nằm ở tư thế đứng, với trục dọc nằm thẳng đứng.
Đối chiếu lên thành bụng, điểm buồng trứng có thể xác định bởi điểm giữa đường nối gai chậu trước trên với khớp mu.
Cấu tạo của buồng trứng
Về hình dáng
Buồng trứng của phụ nữ thông thường sẽ có màu hồng nhạt, khi phát triển hoàn thiện, trung bình sẽ dài khoảng 3cm, rộng 1.5cm và dày 1cm, có hình hạt đậu dẹt, được chia ra:
Hai mặt: mặt trong và mặt ngoài
Hai bờ: bờ tự do và bờ mạc treo
Hai đầu: đầu vòi và đầu tử cung.
Khi sinh ra, buồng trứng của bé gái sẽ có bề mặt trơn nhẵn, đến giai đoạn dậy thì, buồng trứng bắt đầu hoạt động với hiện tượng rụng trứng làm rách vỏ khiến bề mặt ngày càng sần sùi với những vết sẹo. Tuy nhiên tới giai đoạn mãn kinh, buồng trứng sẽ nhẵn trở lại.
Về cấu trúc:
Cấu tạo buồng trứng gồm 4 phần: Lớp áo trắng che phủ, vỏ buồng trứng, tủy buồng trứng.
- Lớp áo trắng: Buồng trứng không có phúc mạc che phủ mà được bao bọc bởi 1 lớp tế bào trụ phủ, gọi là lớp áo trắng, lớp bảo vệ này trở lên dẹt và đục dần theo tuổi tác.
- Vỏ buồng trứng: nằm ngay dưới lớp áo trắng chứa các nang buồng trứng và thể vàng (hoàng thể).
Khi mới chào đời, trong lớp vỏ buồng trứng của bé gái sẽ có tới 2 triệu nang nguyên thủy. Mỗi nang nguyên thủy có một tế bào trung tâm gọi là noãn được bao quanh bởi một lớp tế bào dẹt gọi là tế bào nang. Tới độ tuổi dậy thì, một lượng lớn nang đã bị thoái hóa, chỉ còn lại số lượng khoảng 400.000.
- Tủy buồng trứng: Nằm ở trung tâm của buồng trứng được cấu tạo bởi mô liên kết có nhiều sợi chun và rất nhiều mạch máu, đặc biệt là tĩnh mạch.
> Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết và cách tính ngày rụng trứng rõ nhất ở phụ nữ
Chức năng của buồng trứng
- Chức năng ngoại tiết của buồng trứng
Từ thời điểm dậy thì, nếu không gặp phải những loại bệnh liên quan thì trung bình mỗi 28 ngày, tại lớp vỏ của buồng trứng sẽ có một nang noãn phát triển vượt trội tạo thành các nang trứng chín, nang trứng này sẽ vỡ và tạo ra hiện tượng rụng trứng. Số lượng của trứng chín thông thường sẽ là 1, một số trường hợp đặc biệt sẽ là 2 và thay phiên nhau ở mỗi buồng trứng.
Khi trứng chín và rụng, nếu gặp tinh trùng sẽ dẫn tới hiện tượng thụ thai và mang thai, ngược lại nếu không trứng sẽ được đẩy ra ngoài cơ thể với hiện tượng kinh nguyệt hàng tháng.
- Chức năng nội tiết của buồng trứng
Buồng trứng là tuyến nội tiết quan trọng của phụ nữ, tạo ra 2 hormon sinh dục bao gồm estogen và proestogen. Cả 2 nội tiết tố này đều được sản sinh tại thể vàng trong suốt giai đoạn sinh sản, đặc biệt là trong giai đoạn hành kinh hoặc mang thai, hay còn gọi là Giai đoạn hoàng thể hay Giai đoạn sau rụng trứng.
- Estogen:
Nội tiết tố nữ Estrogen là hợp chất steroid, được tổng hợp từ cholesterol và có thể từ cả acetyl coenzym A, có 3 loại estogen có thể tìm thấy trong huyết tương bao gồm: estradiol, estron và estriol.
Tác dụng của estogen là làm xuất hiện và bảo tồn các đặc tính sinh dục nữ thứ phát từ thời điểm dậy thì, bao gồm sự phát triển các cơ quan sinh dục, tử cung, tổ tử cung vòi trứng, tất cả nhằm giúp trứng dễ di chuyển vào tử cung hơn.
Ngoài ra estogen còn có tác dụng lên những bộ phận khác bao gồm âm đạo, tuyến vú, sự phát triển của lớp mỡ dưới da, giọng nói, dáng vẻ mềm mại với vai hẹp và hông nở của người phụ nữ. Đặc biệt nếu thiếu estogen cơ thể sẽ gặp phải tình trạng loãng xương do hormone này có chức năng chuyển hóa và xương, vấn đề thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh và người già.
- Proesterone
Đây cũng là 1 hợp chất steriod được tổng hợp từ cholesterol và có thể từ cả acetyl coenzym A.
Chức năng quan trọng nhất của nội tiết tố Proesterone là kích thích sự bài tiết ở niêm mạc tử cung vào nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt để sẵn sàng cho trứng di chuyển vào và làm tổ, ngăn chặn việc đẩy trứng đã thụ tinh ra ngoài và tạo môi trường tốt nhất cho thai nhi phát triển.
Ngoài ra Proesterone còn có tác dụng lên cổ tử cung, vòi trứng, tuyến vú và thân nhiệt trong suốt quá trình rụng trứng và hành kinh.
> Kiến thức hay: Rụng trứng là gì? Khi nào và diễn ra trong bao nhiêu lâu?
Một số bệnh buồng trứng thường gặp
Bệnh buồng trứng được xem là nguyên nhân hàng đầu gây ra những vấn đề như rối loạn kinh nguyệt, vô sinh hiếm muộn, điển hình bao gồm:
+ U nang buồng trứng
+ Đa nang buồng trứng
+ Rối loạn nội tiết tố
+ Viêm buồng trứng
+ Ung thư buồng trứng
+ Lạc nội mạc buồng trứng
+ Dính buồng trứng
Bảo vệ sức khỏe của buồng trứng
Buồng trứng là bộ phận đặc biệt quan trọng trong cơ quan sinh sản, là yếu tố tiên quyết quyết định khả năng làm mẹ của phụ nữ. Tuy nhiên buồng trứng cũng rất dễ bị tổn thương bởi các yếu tố bên ngoài bao gồm các tác động vật lý, sự xâm nhập của virus, vi khuẩn hay rối loạn tâm lý, rối loạn nội tiết hoặc chế độ dinh dưỡng, khoa học không hợp lý. Bởi vậy để bảo vệ sức khỏe và tương lai của mình, hãy thực hiện ngay những hướng dẫn dưới đây:
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý, đa dạng hóa nguồn cung thực phẩm hạn chế sử dụng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác cũng là biện pháp hữu hiệu bảo vệ sức khỏe sinh sản ở phụ nữ.
- Áp dụng chế độ sinh hoạt điều độ, tập luyện thường xuyên và giữ gìn vệ sinh cơ thể nâng cao sức khỏe và sức đề kháng.
- Quan hệ tình dục an toàn, chung thủy một vợ một chồng là biện pháp hữu hiệu bảo vệ bạn khỏi nguy cơ mắc các bệnh sinh dục và buồng trứng.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ là phương pháp tầm soát hiệu quả nhất, phát hiện sớm những bất thường ở cơ quan sinh sản. Thăm khám ngay khi có các hiện tượng như đau nhức, hoặc khi mắc các bệnh có thể ảnh hưởng tới hoạt động buồng trứng như quai bị, viêm gan.
> Xem ngay: Kích thước trứng bao nhiêu thì rụng để thụ thai là đẹp nhất?
Hi vọng răng với những thông tin được chia sẻ đã giúp bạn có được cái nhìn tổng quan nhất về buồng trứng, một bộ phận quan trọng nhất của phụ nữ, từ đó có những biện pháp bảo vệ sức khỏe của bản thân tốt hơn.
Còn rất nhiều kiến thức bổ ích khác về các vấn đề sinh lý nữ và tâm sự thầm kín đang chờ bạn khám phá, cùng tiếp tục đồng hành cùng Hello!PháiĐẹp trong hành trình ý nghĩa này nhé!
