Bước đầu tiên của bạn cần làm để việc điều trị mụn trứng cá đạt hiệu quả tối ưu chính là xác định loại và tình trạng mụn của mình!
Hôm nay hãy cùng Hello!Pháiđẹp giải đáp thắc mắc về việc có tất cả bao nhiêu loại mụn và cùng điểm qua những loại mụn thường gặp nhất để nắm được đặc điểm phân biệt cũng như những lưu ý khi điều trị và chăm sóc nhé!
> XEM THÊM: [Cần đọc] Quá trình hình thành và 10 nguyên nhân gây mụn từ trong và ngoài
> XEM THÊM: Da sạch mụn với quy trình 8 bước chăm sóc thực hiện tại nhà
> XEM THÊM: Bị mụn nhọt nên ăn gì và kiêng gì? Thực phẩm tốt nhất cho da mụn
Các loại mụn trứng cá không viêm
Mụn đầu đen
Đây là loại mụn phổ biến mà đa số phụ nữ hay đàn ông đều có thể gặp phải, thường gặp nhất ở vùng chữ T bao gồm trán, mũi và cằm. Mụn đầu đen thường là những điểm nhỏ, sậm màu lộ trên phía trên bề mặt da cùng nhân cứng phía dưới, cũng thường khá nhỏ.
Mụn đầu đen chính là kết quả của sự kết hợp giữa bã nhờn được tiết ra trong nang lông, cùng bụi bẩn, tế bào chết trên bề mặt da tạo thành, tạo ra những phần nhân phía dưới, khi lỗ chân lông mở ra, nhân sẽ tiếp xúc với không khí và bị oxy hóa thành màu đen.
Thông thường vùng da xung quanh mụn đầu đen sẽ không bị viêm, không sưng, tuy nhiên trong một số trường hợp nếu không biết cách điều trị đúng cách mụn đầu đen có thể tiến triển nặng hơn và trở thành mụn bọc, mụn mủ. Ngoài ra, mụn đầu đen thường khiến lỗ chân lông to ra, sẽ khiến da trở nên kém mịn màng, tăng nguy cơ lão hóa.
Mụn đầu đen thường được điều trị bằng cách sử dụng những loại thuốc không kê toa chứa thành phần có khả năng đẩy bụi bẩn, bã nhờn và mụn từ lỗ chân lông cùng kháng viêm nhẹ nhàng như Acid Salicylic, hoặc những loại vitamin A mạnh hơn kết hợp trị mụn và chống lão hóa da như Retinol, Tretinoin với tác dụng ngăn chặn sự tắc nghẽn của lỗ chân lông, đồng thời thúc đẩy sự tái tạo của các tế bào da mới.
Bên cạnh đó, một cách điều trị mụn đầu đen khác cũng rất hiệu quả là sử dụng các loại mặt nạ/ gel lột mụn đầu đen, hay những nguyên liệu thiên nhiên như yến mạch, trứng gà…
ĐỌC TIẾP: Mụn đầu đen là gì? Nguyên nhân và cách chữa hiệu quả
Mụn đầu trắng – Mụn cám
Về cơ bản mụn đầu trắng tương tự như mụn đầu đen, đều là kết quả của bã nhờn, bụi bẩn và tế bào chết, đây là nguyên nhân gây ra mọi loại mụn. Tuy nhiên mụn đầu trắng không khiến lỗ chân lông mở ra, nên không tiếp xúc với oxy và không bị oxy hóa thành mụn đầu đen mà chỉ gây bít tắc, khiến bã nhờn bụi bẩn tích lại trở thành mụn.
Bạn có thể cảm nhận mụn đầu trắng là những nốt tròn, nhỏ, màu trắng và có một lớp da mỏng phía trên, không có đầu và không sưng, viêm, không có mủ. Thông thường mụn đầu trắng rất dễ điều trị, bạn chỉ cần lấy mụn đúng cách, làm sạch giữ vệ sinh.
Tương tự như mụn đầu đen, bạn có thể sử dụng các sản phẩm có chứa acid salicylic, Retinol và Tretinoin để tránh viêm nhiễm và tái phát.
Mụn ẩn
Một trong các loại mụn trứng cá thường gặp gây nhiều vấn đề khác chính là Mụn ẩn – loại mụn trứng cá được hình thành bởi bã nhờn, bụi bẩn, tế bào chết nhưng ở sâu phía trong của lỗ chân lông, nên có chân khá sâu,bạn sẽ không sờ thấy đầu mụn mà chỉ có thể cảm nhận da gồ ghề, kém mịn màng.
Lưu ý quan trọng trong việc điều trị mụn ẩn đó là tuyệt đối không tự nặn vì mụn ẩn có chân rất sâu, phương pháp thông thường sẽ không thể nặn hết chân, khiến mụn tái phát nhiều hơn, những tác động vật lý không đúng cách sẽ khiến da tổn thương, tăng nguy cơ dẫn đến sưng viêm trở thành mụn mủ, mụn u.
Để điều trị mụn ẩn dứt điểm và bảo vệ làn da của bạn, tốt nhất nên tìm đến các cơ sở lấy mụn uy tín, càng để lâu hoặc càng chữa, nặn không đúng cách da bạn sẽ càng tổn thương, tình trạng mụn tiến triển nặng và rất dễ gây ra sẹo cũng như lão hóa da.
Những sản phẩm điều trị mụn ẩn thông thường vẫn là BHA, Retinol, Tretinoin kết hợp với các quy trình làm sạch và chăm sóc da mụn thật tốt.
ĐỌC TIẾP: Mụn ẩn là gì? Cách trị mụn ẩn dưới da hiệu quả ngay tại nhà
Sợi bã nhờn
Thường gặp nhất ở những bạn da dầu hoặc da hỗn hợp thiên dầu, là kết quả của vi khuẩn, lipit, bã nhờn và tế bào chết xung quanh nang lông.
Rất nhiều người nhầm lẫn sợi bã nhờn với mụn đầu trắng, tuy nhiên sợi bã nhờn thường mọc thành cụm ở những vị trí tiết dầu nhiều như 2 bên rìa mũi, hoặc dưới cằm, khi nặn ra sẽ có dạng sợi nhỏ, dài và trắng chứ không phải nhân cứng.
Sợi bã nhờn rất dễ tái phát, nên cách điều trị hiệu quả nhất chính là làm sạch và kiềm dầu.
ĐỌC TIẾP: Sợi bã nhờn là gì? Phân biệt và loại bỏ nhanh chóng ngay tại nhà
Các loại mụn trứng cá viêm
Mụn sẩn
Khi mụn đầu đen, mụn đầu trắng bị viêm do cách nặn không đúng gây tổn thương cấu trúc da, hoặc việc làm sạch giữ vệ sinh không tốt, tạo thành các tổ chức viêm kết quả là những nốt mụn hồng hoặc đỏ xuất hiện và không thấy đầu mụn.
Trong trường hợp này, tuyệt đối không nặn hoặc ép mụn sẽ khiến tình trạng viêm nặng hơn, dễ dẫn đến nguy cơ các loại mụn khác như mụn bọc, mụn dạng nang xuất hiện.
Mụn đỏ
Đây là loại tiến triển nặng hơn của mụn ẩn, mụn đầu đen, mụn đầu trắng khi bị viêm nhiễm, gây sưng đỏ, tạo cảm giác đau và, vì bị sưng lên nên thường không thấy đầu mụn, cũng khó xác định vị trí gây mụn.
Nguyên nhân của loại mụn này sau khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn sẽ tạo ra môi trường thiếu oxy lại nhiều bã nhờn bị giữ lại do không thể thoát ra ngoài, đây chính là môi trường hoàn hảo cho các loại vi khuẩn gây mụn, điển hình là P.acnes vốn đã trú ngụ ở nang lông phát triển.
Chính những vi khuẩn này tấn công những cấu trúc mụn, kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể, gây ra phản ứng viêm dẫn tới tình trạng sưng, đau, và đỏ.
Khi tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, mụn đỏ có nguy cơ dẫn đến mụn bọc, mụn nang là rất cao, phá hủy cấu trúc nang lông, tổn thương nặng nề có thể gây sẹo và tình trạng lão hóa sớm của da.
ĐỌC TIẾP: Nguyên nhân và cách trị mụn viêm đỏ sưng tẩy dứt điểm và an toàn không để lại sẹo
Mụn mủ
Đây là mức độ nặng hơn của mụn sẩn, mụn đỏ với những vòng đỏ bao quanh vị trí đầu mụn, khiến da bị sưng, đỏ và tạo cảm giác đau.
Mụn mủ là tình trạng nặng hơn của phản ứng viêm, khi các enzyme có khả năng phân hủy protein đã xuất hiện và dẫn đến tình trạng hoại tử, với mủ là biểu hiện rõ nhất bên trong là độc tố của vi khuẩn cùng vi khuẩn và tế bào bạch cầu đã chết.
Một lưu ý là tuyệt đối không nặn cho tới khi đầu trắng của mụn xuất hiện rõ ràng, nếu nặn sớm sẽ gây tổn thương cấu trúc da, khiến tình trạng viêm nhiễm lây lan dễ dẫn đến các loại mụn bọc. Khi nặn cần lưu ý rằng cần phải vệ sinh tay kỹ lướng, nên đeo găng tay và nặn hết mủ bên trong để tránh tái phát.
Mụn bọc
Khi tình trạng viêm không thể kiểm soát các mụn viêm sẽ tự vỡ và lây lan sang những nang lông bên cạnh kết hợp trở thành những nốt mụn to, diện tích lớn, mọc thành cụm sưng, đỏ, gây cảm giác đau nhức rất khó chịu, khi vỡ ra thường có rất nhiều mủ và có thể dính máu.
Không chỉ vậy, với mức độ này cấu trúc da thường đã bị tổn thương nên mụn mọc bọc có xu hướng mọc nhiều thành từng cụm, đồng thời tái phát nhiều lần, đồng thời khả năng để lại sẹo đặc biệt cao.
Mụn bọc thường xuất hiện ở tuổi dậy thì, nam nhiều hơn nữ do lượng bài tiết bã nhờn ở giai đoạn này là cao nhất, tạo điều kiện hình thành mụn. Tuy nhiên, do một số yếu tố như gen di truyền, sự thay đổi nội tiết tố, việc lạm dụng mỹ phẩm và cách chăm sóc da không đúng cách mụn bọc hoàn toàn có thể xuất hiện và để lại những hậu quả nặng nề với làn da của bạn.
Mụn mủ là những tổ chức viêm nặng, chân sâu, bởi vậy cách tốt nhất vẫn là thăm khám tại các cơ sở y tế, điều trị theo phác đồ của bác sỹ, kết hợp sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có chứa các thành phần thích hợp cho da mụn.
Xem thêm: Cách điều trị và ngăn ngừa mụn bọc tái phát nhanh nhất
Mụn u
Mụn u là tình trạng nặng hơn của mụn đỏ với những nốt mụn to, tình trạng viêm, sưng trầm trọng hơn. Mụn u phát triển trong da nên cũng không thấy đầu mụn chỉ có thể cảm nhận cảm giác cứng và đau.
Mụn u thường ăn rất sâu bên trong da, nên việc điều trị gặp nhiều khó khăn, các biện pháp thông thường sẽ không thể xác định và loại bỏ hết nhân mụn mà còn khiến da dễ tổn thương, khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn nhiều, tăng nguy cơ tái phát và để lại sẹo.
Với mức độ này, lời khuyên hiệu quả nhất đó là đến các bệnh viện hoặc khoa da liễu để các bác sỹ kiểm tra kỹ tình trạng của bạn và đưa ra phương án điều trị thích hợp, giải quyết dứt điểm và bảo vệ cấu trúc da.
Mụn dạng nang
Đây là mức độ nặng nhất mà mụn ẩn gây ra, tình trạng gần giống với mụn bọc với diện tích viêm rộng, sưng to và sờ sẽ thấy cứng nhưng khó xác định đầu hơn, có chân sâu hơn và mức độ tàn phá cũng nặng nề hơn.
Đồng thời mụn dạng nang chứa rất nhiều mủ, chân sâu, khó xác định đầu mụn nên việc nặn hết, nên tuyệt đối không tự chữa ở nhà vì có thể khiến tổn thương cấu trúc da, tình trạng viêm có thể lan rộng ra các tế bào khỏe mạnh xung quanh.
Lời khuyên dành cho bạn là tới thăm khám tại các cơ sở y tế để tìm hiểu nguyên nhân và có phương pháp điều trị dứt điểm.
Ngoài ra, Đa phần các mụn mủ thường dẫn tới tình trạng sẹo nếu không sử dụng những sản phẩm tái tạo da sau mụn nhanh chóng và hiệu quả.
Nhưng một tin vui là không phải ai cũng có nguy cơ tiến triển tới dạng này, mà còn phụ thuộc nhiều vào sự bài tiết bã nhờn, gel di truyền và đặc biệt là những biện pháp chăm sóc và điều trị da mụn.
Bởi vậy cách tốt nhất là hãy luôn quan tâm tới làn da của mình, nhất là thời điểm các loại mụn cám, mụn đầu đen, đầu trắng hay mụn ẩn chỉ vừa mới hình thành nhé!
Mụn trứng cá cụm
Nếu tình trạng mụn với những nốt viêm đau, nhức không chỉ giới hạn ở mặt mà lan xuống vùng cổ, ngực, lưng, mông, cánh tay chân thì được gọi là mụn trứng cá cụm.
Đây là tình trạng mụn nặng, ảnh hưởng lớn tới sinh hoạt và chất lượng sống và cần được can thiệp nhanh chóng bởi các y bác sỹ.
Cách điều trị mụn viêm
Việc điều trị các loại mụn viêm thường khó khăn hơn so với mụn không viêm, bên cạnh những thành phần sữa rửa mặt, tẩy da chết hóa học vẫn cần dùng thường xuyên như AHA/ BHA/ tinh chất trà xanh thì bạn cần phải lưu ý đến những sản phẩm có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn khác.
Nếu da bạn thuộc loại nhạy cảm hoặc da khô, da hỗn hợp thiên khô thì các thành phần thiên nhiên như Azelaic acid và Tinh chất tràm trà sẽ là ưu tiên hàng đầu.
Nếu bạn thuộc loại da khỏe thì bên cạnh 2 thành phần trên sẽ có rất nhiều lựa chọn khác như Benzoy peroxide/ Lưu huỳnh/Retinol/ Tretinoin
Ngoài ra, bạn cũng nên bổ sung thêm những thành phần có chức năng ức chế sản sinh Melanin giảm viêm và giảm kích ứng, bảo vệ da, tăng cường sản sinh collagen, elastin với thành phần như: Vitamin C/ Vitamin E/ Curcumin/ Niacinamide…
Lưu ý là những thành phần trị mụn không hề dễ sử dụng, thường gây kích ứng và khó kết hợp, vì vậy hãy tìm hiểu thật kỹ trước khi sử dụng để đạt hiệu quả cao nhất.
Xem thêm: [Review] TOP 20 loại kem trị mụn hiệu quả tốt nhất hiện nay
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể giảm tình trạng sưng viêm của những loại mụn này bằng cách sử dụng một số nguyên liệu sẵn có trong gia đình cũng rất hiệu quả như nước cốt chanh, tỏi, giấm táo, kem đánh răng hoặc chườm đá lạnh!
> Xem thêm: [Không thể bỏ qua] 25 công thức làm mặt nạ trị mụn ngay tại nhà
Đặc biệt tuyệt đối không tự ý dùng thuốc kháng sinh điều trị các vấn đề về da, hiệu quả tức thời thường nhanh chóng, nhưng về lâu dài sẽ gây tổn thương nặng nề cấu trúc da, khiến da hư tổn và tình trạng mụn không thể kiểm soát, hãy sử dụng khi có yêu cầu và hướng dẫn của bác sỹ.
Các loại mụn trứng cá với nguyên nhân đặc biệt
Bên cạnh bụi bẩn, dầu nhờn, tế bào chết và vi khuẩn, có một số loại mụn hình thành do các yếu tố khác, có thể kể đến bao gồm:
Mụn nội tiết
Là mụn hình thành do sự biến đổi nội tiết bên trong cơ thể, thường xuất hiện dưới dạng chu kỳ như chu kỳ kinh nguyệt, hay trong những giai đoạn đặc biệt như dậy thì, tiền mãn kinh và mãn kinh, hoặc khi mang thai.
Mụn nội tiết có thể xuất hiện dưới tất cả các loại mụn, nhưng đa số đều dưới dạng các loại mụn viêm.
Đặc điểm nhận biết của mụn nội tiết là tình trạng điều trị da liễu không hiệu quả, mụn tái đi tái lại.
Khi đó hãy nghĩ ngay đến trường hợp này và sử dụng kết hợp với các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng cân bằng nội tiết dưới sự hướng dẫn của bác sỹ.
Xem thêm: Mụn nội tiết là gì? Cách phân biệt và điều trị dứt điểm ngay tại nhà
Xem thêm: Mụn tuổi dậy thì: Nguyên nhân và cách trị dứt điểm
Mụn di ứng phát ban
Trong những trường hợp sử dụng thuốc, thực phẩm, mỹ phẩm không phù hợp, hoặc với những người có cơ địa da nhạy cảm, viêm da cơ địa sẽ gặp tình trạng này với những nốt mụn đỏ, ngứa không có nhân, đôi khi có nước bên trong, nặng hơn có thể dẫn tới viêm da.
Việc điều trị mụn dị ứng là uống nhiều nước, lưu ý dưỡng ẩm tránh cho da bị khô nứt khiến tình trạng viêm, nếu trở nặng cần thăm khám da liễu.
Cách để phòng tránh dị ứng là ưu tiên những sản phẩm chất lượng, nguồn gốc rõ ràng, lành tính, đồng thời lưu ý tới phản ứng của cơ thể với các hoạt chất để tránh tái phát lần sau.
Mụn đinh râu
Đây là một loại mụn hiếm gặp nhưng lại rất nguy hiểm, bởi nó được tạo ra bởi những loại vi khuẩn nguy hiểm, có khả năng gây nhiễm trùng máu và sốc cho cơ thể, đồng thời làm tăng khả năng biến chứng thần kinh vì mọc xung quanh khu vực nhạy cảm như miệng, mũi.
Để hiểu hơn bạn có thể tham khảo bài viết chi tiết dưới đây.
> Xem thêm: Mụn đinh râu là gì? Nguyên nhân và cách điều trị an toàn nhất
Hi vọng rằng với thông tin về 13 loại mụn thường gặp trên mặt và cách phân biệt cũng như một số lưu ý trong điều trị, Hello!Pháiđẹp có thể giúp bạn xác định chính xác tình trạng mụn của mình để có thể loại bỏ tận gốc nhé!
Còn rất nhiều kiến thức chăm sóc da và làm đẹp sẽ được thường xuyên cập nhật, cùng tiếp tục đồng hành nhé!
