Mụn hình thành như thế nào? Tại sao lại có mụn? Dưỡng da như thế nào để hạn chế mụn? Hãy đi tìm câu trả lời chính xác và đầy đủ nhất về vấn đề nan giải này cùng Hello!Pháiđẹp ngay hôm nay nhé!
Quá trình hình thành mụn
Giai đoạn Sừng hóa lỗ chân lông
Khi da không được làm sạch đúng cách, bụi bẩn tế bào chết sẽ còn lại trên da gây và một số đi sâu vào lỗ chân lông. Để khắc phục điều này, lỗ chân lông sẽ tăng tiết bã nhờn để đẩy lượng bụi bẩn này ra ngoài, giúp lỗ chân lông thông thoáng.
Tuy nhiên, trong giai đoạn này, nếu lượng bụi bẩn nhiều, lượng dầu tiết không đủ để đẩy ra ngoài sẽ khiến bề mặt lỗ chân lông bị bít tắc, lượng dầu tiếp tục tiết ra sẽ không thể thoát ra ngoài mà bị ứ đọng lại phía bên trong.
Trong giai đoạn này, bạn sẽ khó cảm nhận được da mình đang nổi mụn mà chỉ cảm thấy phần da hơi kém mịn màng, sần sùi mà thôi. Cách đề phòng và khắc phục hiệu quả nhất trong giai đoạn này là làm sạch đúng cách và thật tốt.
Giai đoạn hình thành mụn
Khi lỗ chân lông bị bít tắc hoàn toàn, mụn sẽ hình thành.
- Với loại mụn có chân sâu trong lỗ chân lông, đầu mụn bị bít hoàn toàn sẽ được xếp vào loại mụn ẩn.
- Với loại mụn có chân gần bề mặt da, đầu mụn kín và có màu trắng được gọi là mụn đầu trắng hay mụn cám.
- Với loại mụn có chân gần bề mặt da, đầu mụn lộ ra ngoài và bị oxy hóa, chuyển thành màu sậm được gọi là mụn đầu đen.
Ngoài ra có một loại mụn khác được gọi là sợi bã nhờn với thành phần đa phần là bã nhờn, nặn ra có dạng sợi chỉ.
Giai đoạn viêm nhiễm
Nếu không điều trị đúng cách, không giữ vệ sinh các loại vi khuẩn gây mụn như P.acnes có thể xâm nhập tấn công các nốt mụn gây viêm, tạo cảm giác sưng tây và đau khi chạm vào, đây là nguyên nhân quan trọng gây mụn sẩn hoặc mụn tấy đỏ.
Trong giai đoạn này, bên cạnh việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da thông thường, bạn có thể sử dụng các loại sản phẩm có khả năng khám viêm dành cho da mụn như tràm trà.
Giai đoạn mưng mủ
Khi tình trạng viêm không được kiểm soát sẽ trở nên nặng nề hơn, gây viêm nhiễm diện rộng và xuất hiện mủ. Tùy theo tình trạng và đặc điểm mà được gọi là mụn bọc, mụn mủ hay mụn dạng nang.
Lúc này các tổ chức viêm đã nặng và lan rộng, khó điều trị dứt điểm mà cần có hướng dẫn chăm sóc từ bác sỹ kèm theo các loại thuốc đặc trị.
Bên cạnh đó các loại mụn này sau khi điều trị rất dễ để lại vết thâm, sẹo, bạn cần phải lưu ý sử dụng các sản phẩm trị thâm sẹo, tái tạo da để ngăn chặn tình trạng này để đảm bảo thẩm mỹ cho làn da.
Để biết chính xác loại mụn cũng như tình trạng mụn của mình đang ở mức nào tham khảo thêm bài viết:
> Cách chính xác để phân biệt 13 loại mụn trứng cá thường gặp nhất
Nguyên nhân gây mụn
Với những thông tin về quá trình hình thành mụn, có thể thấy rõ ràng rằng, mụn là tổ hợp của những yếu tố bao gồm:
- Bụi bẩn, ô nhiễm và tế bào chết
- Lượng dầu và mức độ bài tiết bã nhờn trên da
- Vi khuẩn.
- Cấu trúc da, cấu trúc lỗ chân lông
- Quá trình chăm sóc và các sản phẩm được sử dụng trên da
Vậy nguyên nhân hình thành mụn chắc chắn có liên quan hoặc ảnh hưởng tới những yếu tố này, theo đó các nhà nghiên cứu chia ra làm 2 loại nguyên nhân chính bao gồm bên trong và bên ngoài.
Nguyên nhân gây mụn từ bên trong cơ thể
Loại da – Cấu trúc da của bạn
Đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định tới việc da bạn có nguy cơ mọc nhiều mụn hay không vì nó quyết định đến cấu trúc lỗ chân lông cũng như lượng dầu bài tiết của bạn.
Theo đó, da dầu, hoặc da hỗn hợp thiên dầu là loại da thường đối mặt với nguy cơ mụn cao nhất bởi lỗ chân lông mở to, số lượng tuyến bã nhờn lớn, lượng bã nhờn bài tiết cao, tất cả tạo điều khiện cho tình trạng bít tắc lỗ chân lông.
Ngược lại da khô, da hỗn hợp thiên khô có lượng bài tiết thấp, lỗ chân lông nhỏ sẽ ít xuất hiện mụn. Tuy nhiên da khô lại là loại da yếu, dễ kích ứng nên nếu bị mụn sẽ khó chữa và dễ tiến triển nặng hơn.
Da nhạy cảm, dễ kích ứng khi tiếp xúc với những thành phần hoặc điều kiện không phù hợp cũng rất dễ nổi mụn và cũng rất khó điều trị mụn.
Da thường có lẽ là cấu trúc da tuyệt vời nhất với lượng bài tiết cân bằng, lỗ chân lông nhỏ và sức đề kháng tốt, ít mụn và tình trạng viêm nhiễm do mụn cũng ít khi xảy ra.
>> Xem thêm: Bã nhờn (Sebum) và Tuyến bã nhờn là gì? Ảnh hưởng thế nào đến làn da
Nội tiết trong cơ thể
Thực tế, rõ ràng bạn sẽ nhận ra rằng đàn ông nhiều mụn hơn phụ nữ, tuổi dầy thì, khi mang thai hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh hay những ngày đèn đỏ sẽ có nguy cơ bị mụn cao hơn!
Vì sao lại như vậy, nguyên nhân là hệ thống nội tiết với các sản phẩm là nội tiết tố – đặc biệt là lượng hormone sinh dục nam adrogen có ảnh hưởng mạnh mẽ tới lượng bài tiết bã nhờn của da, lượng adrogen càng cao thì tình trạng mụn càng nhiều và tăng mạnh.
Theo đó, trong những giai đoạn nội tiết tố tăng đột biến như giai đoạn dậy thì, mang thai, giai đoạn tiền mãn kinh hoặc bất cứ thời điểm nào khi nội tiết rối loạn bạn cũng đều có nguy cơ gặp phải tình trạng mụn cao hơn, nặng nề hơn.
Ngoài ra, trong một số trường hợp việc sử dụng những thực phẩm chức năng hoặc thuốc chứa thành phần nội tiết cũng sẽ ảnh hưởng lớn tới tình trạng mụn trên da, tùy từng trường hợp có thể tăng hoặc giảm.
Tất cả những loại mụn trên được gọi là Mụn nội tiết với đặc điểm là khó điều trị dứt điểm, không hiệu quả với các phương pháp hoặc sản phẩm trị mụn thông thường mà cần khám và sử dụng các sản phẩm nội tiết.
> Mụn nội tiết là gì? Cách phân biệt và điều trị dứt điểm ngay tại nhà
Chế độ dinh dưỡng
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới mọi mặt của cơ thể và làn da của bạn, trong đó có việc kiểm soát hay đẩy cao nguy cơ bị mụn, cụ thể:
- Chế độ ăn nhiều đường, nhiều tinh bột như ngũ cốc, nước ngọt, bánh kẹo sẽ gây lão hóa da với bởi tình trạng glycosyl hoá, khiến da lão hóa, giảm sức đề kháng và dễ bị mụn hơn.
- Những món ăn nhiều dầu mỡ, hoặc những món gây nóng trong khiến da tăng tiết dầu, hệ thống gan hoạt động mạnh hơn từ đó gây mụn.
- Sử dụng các đồ ăn, uống có thành phần gây nghiện như cà phê, rượu,bia, thuốc lá ma túy ảnh hưởng nặng nề tới hệ thống miễn dịch và tái tạo tế bào từ đó khiến da lão hóa, yếu và dễ bị mụn hơn.
Ngược lại, những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như Vitamin A, Vitamin C/ Vitamin E/ Curcumin có trong nghệ, các loại trái cây, rau xanh và dầu thực vật sẽ là lựa chọn tốt nhất cho sức khỏe, giúp trung hòa các gốc acid, chống viêm bảo vệ các tế bào trong cơ thể nói chung và tế bào da nói riêng khỏi tình trạng suy giảm chức năng, lão hóa.
>> Xem thêm: Danh sách các loại thực phẩm nên ăn và nên kiêng khi bị mụn
Chế độ sinh hoạt không điều độ
Thiếu ngủ sẽ gây mất cân bằng cơ thể, lười vận động sẽ khiến cho hệ thống các tuyến tiêu hóa, gan, thận, hoạt động không tốt gây tích tụ chất độc và các sản phẩm bài tiết dư thừa trong cơ thể, từ đó gây nóng trong, mụn và lão hóa sớm.
Bởi vậy, việc có chế độ nghỉ ngơi, luyện tập phù hợp là điều nhất định cần làm nếu bạn muốn sở hữu một làn da sạch mụn, tươi tắn và cơ thể khỏe đẹp tràn đầy sức sống!
Di truyền ảnh hưởng đến sự hình thành mụn
Bên cạnh việc quyết định đến cấu trúc lỗ chân lông, lượng bã nhờn, các yếu tố di truyền còn ảnh hưởng lớn tới cấu trúc các liên kết bên trong da, sức khỏe của làn da và nhiều yếu tố khác.
Tuy nhiên, những yếu tố này không trực tiếp gây ra mụn, nên bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng của mình thông qua những biện pháp khác.
Đây là yếu tố không thể thay đổi được. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng nếu chỉ riêng yếu tố di truyền thôi thì chưa đủ để gây nên mụn mà cũng cần sự tác động của các yếu tố khác nữa.
Một số bệnh lý trong cơ thể gây mụn
Những loại bệnh về hệ thống bài tiết, hoặc bệnh về gan khiến cho độc tố trong cơ thể không được bài trừ hết sẽ rất dễ gây ra hiện tượng nổi mụn do nóng trong người
Ngoài ra, nếu bạn đang điều trị một số loại bệnh nào đó, việc sử dụng thuốc quá nhiều cũng khiến da dễ nổi mụn nhọt hoặc phát ban, nhất là các loại thuốc kháng sinh.
>> Xem thêm: TOP 15 thuốc giải độc gan trị mụn do nóng trong người hiệu quả
Nguyên Nhân Gây Mụn Từ Bên Ngoài Môi Trường
Ngoài những yếu tố bên trong thì cơ thể của bạn mỗi ngày sẽ tiếp xúc và trao đổi với môi trường bên ngoài, bởi vậy nếu kiểm soát không tốt những yếu tố này có thể gây ra mụn
Bụi bẩn ô nhiễm
Bụi bẩn là một phần tất yếu, càng tiếp xúc nhiều với bụi bẩn da bạn càng có nguy cơ mọc mụn, bụi càng nhỏ thì nguy cơ gây ra mụn sâu trong các lớp da, phá hủy cấu trúc càng nặng nề.
Vi khuẩn
Nguyên nhân khiến cho các nốt mụn của bạn bị viêm ngày một nặng, diện tích mụn ngày một nhiều, tình trạng mụn ngày càng khó chữa trị chính là bởi sự tấn công và gây viêm của các loại vi khuẩn gây mụn.
Đặc biệt, nếu môi trường càng ô nhiễm hoặc quy trình chăm sóc da của bạn không đảm bảo thì nguy cơ vi khuẩn, vi trùng sinh sôi và gây viêm tại các nốt mụn cũng cao hơn.
>> Xem thêm: Vi khuẩn gây mụn P.acnes: Đặc điểm và cách điều trị dứt điểm
Khí hậu – yếu tố gây mụn quanh năm
Vào mùa hè da tiết nhiều dầu hơn sẽ khiến da bạn tăng nguy cơ mụn, ngược lại vào mùa đông nếu không cấp ẩm đủ da sẽ dễ bị nứt nẻ tạo điều kiện cho vi sinh vật xâm nhập và gây viêm. Hãy luôn lưu ý điều này khi chăm sóc da mụn nhé!
Ánh nắng mặt trời
Ánh nắng mặt trời, đặc biệt là từ thời điểm 10-16h chứa một lượng rất lớn tia cực tím, đặc biệt là UVB có khả năng tạo ra một lượng lớn các gốc tự do dễ dàng phá hủy cấu trúc da collagen, elastin bên trong, đồng thời gây suy yếu khả năng miễn dịch của da, khiến da dễ nổi mụn hơn, tăng nguy cơ gây viêm và tình trạng mụn viêm nặng nề hơn.
Mỹ phẩm và quy trình chăm sóc da hàng ngày
Mỗi loại da như da dầu, da khô, da nhạy cảm, thậm chí là mỗi cấu trúc da riêng biệt lại cần có một quy trình chăm sóc hoàn toàn khác biệt, cần những sản phẩm hoàn toàn khác biệt. Do đó, nếu bạn lựa chọn sai sản phẩm bạn có thể phải đối mặt với nguy cơ kích ứng, hoặc gây bít tắc lỗ chân lông và gây mụn.
Quan trọng hơn, rất nhiều thành phần trong các loại mỹ phẩm gây bít tắc lỗ chân lông khá nặng nề, nếu da dầu và da mụn sử dụng những sản phẩm này sẽ có nguy cơ bị mụn rất cao.
>> [Quan trọng] Đánh giá mức độ gây bít tắc của các thành phần trong mỹ phẩm
Cách dưỡng da mặt không bị mụn
Khi đã nắm vững được những nguyên nhân gây mụn, bạn sẽ dễ dàng list ra cho mình những gợi ý để giúp da luôn mịn màng nhất nhé
Lựa chọn sản phẩm phù hợp với loại da
Bước đầu tiên trong chăm sóc da là xác định loại da mà bạn đang sở hữu, có thể là da dầu, da khô hoặc da nhờn, từ đó tiếp tục tìm hiểu về cách chăm sóc cũng như những sản phẩm phù hợp nhất.
Đồng thời bạn cũng nên lưu ý đến 5 thành phần đầu tiên, tránh những thành phần có khả năng gây bít tắc lỗ chân lông cao, tất cả sẽ mang tới hiệu quả sử dụng tốt nhất, đồng thời hạn chế tối đa những vấn đề có thể xảy ra như mụn, kích ứng…
Và một lưu ý nhỏ là trước khi quyết định gắn bó với sản phẩm nào, hãy luôn thử trước với một lượng nhỏ để kiểm tra phản ứng của da, nhất là da nhạy cảm.
Luôn giữ da sạch sẽ
Bụi bẩn, ô nhiễm, tế bào chết, vi sinh vật hay lượng dầu thừa, tất cả các tác nhân gây mụn đều có thể được loại bỏ hiệu quả, bảo vệ tốt nhất cho làn da của bạn bằng cách làm sạch.
Bởi vậy, hãy tìm hiểu về các bước làm sạch như rửa mặt, tẩy da chết, tẩy trang, cân bằng da và nhớ chọn lựa cho mình những sản phẩm tốt nhất và phù hợp nhất!
Chăm sóc da đúng quy trình giúp ngừa mụn hiệu quả
Muốn sở hữu làn da đẹp, căng mịn và sạch mụn, bạn cần lưu ý tới quy trình chăm sóc da ban ngày và ban đêm cho đúng, kết hợp với các sản phẩm thích hợp sẽ tăng hiệu quả làm đẹp, bảo vệ da, tăng sức đề kháng đồng thời ngăn ngừa mụn.
>> Tham khảo: Quy trình 8 bước chăm sóc da mụn hàng ngày hiệu quả ngay tại nhà
Lựa chọn sản phẩm trang điểm đảm bảo
Thực tế bạn có thể tìm thấy rất nhiều bài viết khuyên rằng nên hạn chế trang điểm vì trong thành phần của các loại phấn, chống nắng đều có chứa các chất có thể gây bít tắc lỗ chân lông.
Điều này đúng, tuy nhiên trong một số trường hợp do sở thích hoặc do yêu cầu của công việc mà bạn cần trang điểm mỗi ngày, khi đó hãy đặc biệt lưu ý tới chất lượng cũng như mức độ uy tín của thương hiệu mà bạn chọn nhé!
Và đừng quên việc tẩy trang sau khi trang điểm, nếu trang điểm đậm bạn nên chọn dầu tẩy trang, nếu chỉ cần 1 chút son môi và kem chống nắng thì nước rửa mặt là đủ.
Sử dụng các sản phẩm trị mụn phù hợp
Mỗi tình trạng mụn, mỗi loại da lại cần có những sản phẩm khác nhau với thành phần phù hợp.
Với những loại mụn chưa viêm như mụn ẩn, mụn đầu đen, mụn cám bạn nên ưu tiên các sản phẩm có khả năng đẩy mụn và kháng viêm như BHA, Retinol.
Với tình trạng mụn viêm, bên cạnh dùng BHA, AHA thì những thành phần trị mụn, diệt khuẩn, kháng viêm mạnh hơn như Benzoy peroxide/ Lưu huỳnh/ Azelaic acid/Tinh chất tràm trà / Tretinoin sẽ không thể thiếu.
Đặc biệt những làn da nhạy cảm thì nên ưu tiên BHA, Azelaic acid, Tràm trà vì những thành phần này dịu nhẹ hơn so với những loại khác.
Tuy nhiên, mỗi thành phần này thường lại cần có điều kiện đặc biệt như độ pH để sử dụng và phát huy hiệu quả. Việc kết hợp các thành phẩn cũng không phải điều dễ dàng. Hãy tìm hiểu kỹ trước khi sử dụng tránh tình trạng kích ứng hoặc dị ứng nhé.
>> Tham khảo: Điểm danh những thành phần trị mụn hiệu quả nhất hiện nay!
Lựa chọn thực phẩm phù hợp
Luôn ưu tiên các loại rau củ, trái cây chứa nhiều vitamin để tăng sức đề kháng và thanh lọc cơ thể.
Ngược lại tránh thực phẩm nhiều đường, nhiều chất béo, nhiều muối và có chứa thành phần gây nghiện.
Ngoài ra đừng bao giờ quên uống nhiều nước để giữ làn da và cơ thể luôn tràn đầy sức sống.
Nghỉ ngơi – sinh hoạt – tập luyện điều độ
Bạn sẽ không bao giờ có thể sở hữu một làn da đẹp khi thức khuya, hoặc khi cơ thể luôn trong tình trạng căng thẳng, mệt mỏi, không có sức sống.
Sức khỏe của cơ thể bạn luôn là suối nguồn của mọi năng lượng và sự trẻ trung, hãy yêu quý cơ thể mình bằng cách nghỉ ngơi điều độ, tham gia các bài tập thể dục phù hợp để nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng, loại bỏ những chất độc tích tụ trong cơ thể.
Hi vọng rằng, bằng cách nắm được quá trình hình thành mụn, nguyên nhân gây mụn và cách dưỡng da mặt để không bị mụn, bạn sẽ luôn sở hữu một làn da đẹp và giàu sức sống.
Đừng quên tiếp tục đón đọc những bài viết khác về làm đẹp – thời trang – sức khỏe cho phụ nữ sẽ được tiếp tục đăng tải trên Hello!Pháiđẹp nhé!
