Prolactin cao – Tăng Prolactin máu là bệnh lý nội tiết thường gặp gây ra rất nhiều vấn đề đặc biệt là với khả năng thụ thai, sinh sản ở nam và nữ.
Vậy prolactin có chữa được không và bằng cách nào, cùng đi tìm câu trả lời chính xác và đầy đủ nhất qua bài viết dưới đây cùng Hello!PháiĐẹp nhé!
Prolactin cao là gì?
Prolactin – luteotropic hormon hoặc luteotropin – kí hiệu PRL là một hormone được sản xuất từ thùy trước của tuyến yên tìm thấy ở cả nam và nữ có vai trò quan trọng trong việc tiết sữa, điều hòa chức năng các cơ quan sinh sản, ảnh hưởng tới khả năng miễn dịch, trao đổi chất của cơ thể.
Hàm lượng Prolactin chỉ tăng cao trong trường hợp phụ nữ đang mang thai hoặc nuôi con bằng sữa mẹ, còn lại sẽ phải duy trì ở mức ổn định. Dưới đây là mức chỉ số bình thường được xác định qua xét nghiệm Prolactin máu:
- Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, không mang thai và cho con bú: 127-637 µU/mL .
- Phụ nữ có thai và cho con bú: 200 – 4500 µU/mL.
- Phụ nữ mãn kinh: 30-430 µU/mL
- Nam giới : 98 – 456 µU/mL.
Prolactin cao hay tăng Prolactin máu là tình trạng Prolactin tiết ra nhiều hơn mức bình thường trên, được chỉ ra chính xác nhất bởi chỉ định xét nghiệm nội tiết Prolactin.
Nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của Prolactin cao
Prolactin được tiết ra bởi thùy trước của tuyến yên và chịu sự kiểm soát bởi các tế bào thần kinh vùng dưới đồi bao gồm:
- Tế bào thần kinh TIDA nằm trong hạt hạnh nhân vòng cung có vai trò tiết ra Dopamine – Hormone này sẽ tác động lên thụ thể D2 của lactotrophs từ đó gây ức chế tiết Prolactin tại tuyến yên.
- Hormone giải phóng thyrotropin tại vùng dưới đồi, đây là hormone có tác dụng kích thích giải phóng hormone kích thích tuyến giáp (TSH) và prolactin từ tuyến yên trước.
Tiếp theo đó, hoạt động tiết Dopamine của các tế bào thần kinh TIDA lại chịu ảnh hưởng rất lớn từ hàm lượng Estrogen trong máu. Cụ thể sự tăng cao của hàm lượng này sẽ kích thích sự tăng tiết Dopamine, từ đó ức chế tiết Prolactin và ngược lại( đây là lý do hàm lượng Estrogen và Prolatin luôn tỷ lệ nghịch). Trong khi đó hàm lượng Estrogen lại chịu ảnh hưởng từ hoạt động của buồng trứng.
Từ đây ta có thể kết luận rằng, nguyên nhân gây ra hàm lượng Prolactin cao, đặc biệt là ở phụ nữ gây ra bởi sự bất thường trong hoạt động của hệ trục Vùng dưới đồi – Tuyến yên – Buồng trứng cùng một vài nguyên nhân tuyến giáp, bao gồm:
- Tổn thương thực thể tại tuyến yên: Thường thấy nhất là khối u gây sản xuất thừa Prolactin với kích thước trên 1cm, được tạo thành bởi sự giảm nồng độ Dopamine hoặc sự cô lập mạch máu của các tế bào u tuyến.
- Bệnh lý rối loạn tuyến yên và vùng dưới đồi .
- Bệnh lý tuyến giáp gây ảnh hưởng ngược lại Tuyến yên, vùng dưới đồi.
- Giảm hàm lượng Estrongen do bệnh lý buồng trứng, hoặc suy giảm chức năng buồng trứng do tuổi tác trong thời kỳ mãn kinh, tiền mãn kinh, sẽ kích thích tuyến yên tiết Prolactin nhiều hơn
- Hội chứng buồng trứng đa nang do tăng Testosteron, giảm Estrogen.
- Bệnh lý hoặc chấn thương tại các cơ quan như gan, thận, tim, phổi, vùng ngực trong một số trường hợp gây tăng tiết Prolactin.
- Sử dụng một số loại thuốc gây giảm Estrogen hoặc ức chế Dopamine.
- Bệnh lý tâm lý như trầm cảm, lo âu ảnh hưởng tới tuyến yên và hệ thống nội tiết, trong một số trường hợp sẽ gây tăng tiết Prolactin.
- Chế độ ăn gây mất cân bằng, giảm lượng Estrogen
> Đọc thêm: Prolactin cao nên ăn gì để hỗ trợ điều trị hiệu quả?
Prolactin cao có chữa được không?
Như đã phân tích, nguyên nhân dẫn đến Prolactin cao rất phức tạp và đa dạng, bởi vậy bác sỹ cần chuẩn đoán chính xác dựa vào các dấu hiệu bệnh hoặc phương pháp thăm khám hiện đại khác, từ đó có điều trị Prolactin cao hiệu quả
- Chuẩn đoán dấu hiệu bệnh:
- Khối u và tổn thương thực thể:
Prolactin cao do nguyên nhân khối u tuyến yên thường sẽ kèm theo một số triệu chứng sau đây:
Đau đầu không rõ nguyên nhân
Suy giảm thị lực
Tiết sữa bất thường khi không mang thai, có thể gặp ở cả nam và nữ.
- Rối loạn cơ quan sinh dục sẽ bao gồm các dấu hiệu
Nữ giới: Rối loạn kinh nguyệt, Mất kinh, Vô kinh, Khó mang thai.
Nam giới: Rối loạn chức năng sinh tinh, rối loạn xuất tinh, rối loạn cương dương và giảm ham muốn.
- Rối loạn tâm lý thường kèm theo các triệu chứng: Hồi hộp, Lo âu, Stress và Căng thẳng trong 1 thời gian dài, thường xuyên có những suy nghĩ rất tiêu cực.
- Rối loạn chức năng tuyến nội tiết: Đây là nguyên nhân thường gặp sẽ được kết hợp với các xét nghiệm nội tiết khác để đánh giá mức độ.
Ngoài ra, trong quá trình thăm khám bác sỹ cũng sẽ hỏi bệnh nhân về tình trạng các bệnh lý khác, thuốc sử dụng, hãy luôn cung cấp những thông tin chính xác nhất để việc chuẩn đoán diễn ra thuận lợi và chính xác hơn.
- Chuẩn đoán qua các phương pháp y khoa
Bên cạnh các dấu hiệu cần thiết, thì các phương pháp chuẩn đoán y khoa dựa vào máy móc trang thiết bị hiện đại sẽ rất cần thiết để đưa đến kết quả chính xác nhất. Những biện pháp có thể gồm:
- Xét nghiệm nội tiết tố để đánh giá chức năng tuyến giáp, tuyến yên, buồng trứng.
- Siêu âm buồng trứng, tinh hoàn.
- Chụp cắt lớp hoặc cộng hưởng từ nếu nghi ngờ u tuyến yên.
- Nhứng phương pháp hỗ trợ chữa trị Prolactin cao
Tùy theo kết quả chuẩn đoán, bệnh nhân có chỉ số Prolactin cao sẽ được điều trị theo những phương pháp khác nhau.
- Không cần can thiệp: Nếu mức độ tăng Prolactin không quá cao, dấu hiệu bệnh không rõ ràng sẽ được tiếp tục theo dõi không cần điều trị.
- Điều trị nội khoa: Là lựa chọn đầu tiên trong đa số các trường hợp prolactin cao bằng cách sử dụng các loại thuốc. Thuốc chủ yếu được chọn là các chất đồng vận dopamine, từ đó ức chế tiết Prolactin, như Bromocriptine, Cabergoline, Pergolide.
- Điều trị bệnh lý tuyết sinh dục: Suy giảm chức năng buồng trứng, tinh hoàn hay Hội chứng buồng trứng đa nang khi được cải thiện sẽ giúp hàm lượng Prolactin được cân bằng.
- Phẫu thuật ngoại khoa: Áp dụng với các trường hợp tăng tiết Prolactin do u tuyến yên. Các bác sỹ có thể lựa chọn phương pháp này nếu điều trị nội khoa thất bại, hoặc các triệu chứng do bệnh như đau đầu ngày càng nặng, thị lực suy giảm nghiêm trọng ảnh hưởng tới cuộc sống.U tuyến yên được chia làm 2 loại:
Microadenoma với kích thước nhỏ hơn 10mm, tỷ lệ phẫu thuật thành công khoảng 80%.
Macroadenoma kích thước lớn hơn 10mm, tỷ lệ thành công thấp, chỉ 30-40%
- Xạ trị: Là biện pháp cuối cùng được sử dụng khi điều trị nội kho và phẫu thuật thất bại. Xạ trị sẽ tốn kém nhiều chi phí và ảnh hưởng khá lớn tới sức khỏe của người bệnh.
Prolactin cao đang là rối loạn ngày càng nhiều người gặp phải, bởi vậy những phương pháp chuẩn đoán và điều trị vấn đề này cũng nhận được nhiều sự quan tâm và đầu tư từ các nhà khoa học, từ đó cải thiện hiệu quả chữa trị!
Hi vọng rằng với những thông tin được chia sẻ qua bài viết, độc giả đã có thể trả lời cho câu hỏi Prolactin cao có chữa được không?
Còn rất nhiều kiến thức bổ ích khác về tình yêu, hôn nhân hay chuyện vợ chồng đang chờ bạn khám phá, cùng tiếp tục đồng hành cùng Hello!PháiĐẹp trong hành trình ý nghĩa này nhé!
