Xét nghiệm FSH là một trong những xét nghiệm quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe sinh sản ở nữ. Vậy xét nghiệm này diễn ra như thế nào? Chỉ số FSH cao hoặc thấp có ý nghĩa và ảnh hưởng gì?
Cùng đi tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này qua bài viết dưới đây cùng Hello!PháiĐẹp! nhé!
Chỉ số FSH là gì? Thay đổi như thế nào.
Hormone FSH là hormone quan trọng được tiết ra từ tuyến yên trong hệ thống các nội tiết tố sinh dục, chỉ số FSH là kết quả xác định hàm lượng của hormone này thông qua xét nghiệm máu và là căn cứ để đánh giá những vấn đề về sức khỏe sinh sản ở cả nam và nữ.
- Chỉ số FSH ở nữ giới
Hàm lượng hormone FSH có liên quan mật thiết tới hiện tượng rụng trứng, trong khi đó đây lại là hiện tượng mang tính chu kỳ là tổng hòa của sự kết hợp nhịp nhàng giữa tăng và giảm của rất nhiều hormone khác nhau, bao gồm hormone luteinizing (LH), estradiol, hormone giải phóng gonadotropin (GnRH), và FSH.
Cụ thể, trong giai đoạn bắt đầu giai đoạn chu kỳ kinh nguyệt FSH sẽ kích thích sự phát triển của trứng nguyên thủy, tức những noãn bào chua trưởng thành.
Khi những noãn bào này phát triển sẽ giải phóng estradiol- loại estrogen chủ yếu tronggiai đoạn từ dậy thì tới mãn kinh- từ đó gây tác dụng ngược trở lại lên tuyến yên và vùng dưới đồi, kích thích sự bài tiết hormone GnRH và LH, đây là 2 hormon kích thích sự rụng trứng.
Khi nồng độ FSH đạt mức cự đạt, kích thích buồng trứng và gây ra hiện tượng rụng trứng, sau khi trứng rụng FSH sẽ giảm dần về mức bình thường.
Dưới đây là định lượng thông thường tại những thời điểm:
Giai đoạn tạo nang trứng: 1,68 – 15 IU/L.
Giai đoạn giữa chu kỳ kinh nguyệt: 21,9 – 56,6 IU/L.
Giai đoạn tạo hoàng thể( sau rụng trứng): 0,61 – 16,3 IU/L.
Trong một số trường hợp xét nghiệm sẽ được thực hiện trong độ tuổi trước khi dậy thì hoặc mãn kinh, khi đó chỉ số FSH trung bình như sau:
- Với bé gái trước tuổi dậy thì: 1,0 – 4,2 IU/L.
- Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh: 14,2 – 15,3 IU/L.
- Chỉ số FSH ở nam giới
Chỉ số FSH ở nam giới không biến đổi theo chu kỳ như phụ nữ mà duy trì ổn định vào khoảng 1.24 – 7.8 IU/L.
Ý nghĩa của chỉ số FSH trong việc đánh giá sức khỏe sinh sản
Cùng với LH, Estrogen, Progesteron, Prolactin thì chỉ số FSH được xem là kết quả đặc biệt quan trọng để đánh giá sức khỏe sinh sản ở cả nam và nữ.
- Đối với phụ nữ:
- Đánh giá khả năng rụng trứng và thụ thai ở phụ nữ:
Chỉ số FSH có liên quan mật thiết tới hiện tượng rụng trứng ở phụ nữ, từ đó ảnh hưởng quyết định tới khả năng thụ thai, mang thai, bất cứ rối loạn nào liên quan tới hàm lượng FSH trong giai đoạn này cũng sẽ ảnh hưởng tới khả năng rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt, trở thành nguyên nhân gây khó thụ thai, vô sinh, hiếm muộn.
- Xác định dự trữ buồng trứng ở phụ nữ:
Bên cạnh khả năng rụng trứng thì chỉ số FSH tăng hoặc giảm còn chỉ ra số lượng trứng mà người phụ nữ còn lại và chất lượng của những trứng đó.
Nếu hàm lượng FSH tăng chứng tỏ khả năng đáp ứng của trứng đang suy giảm đây là dấu hiệu rõ ràng của suy buồng trứng do tuổi tác hoặc bệnh lý tuyến sinh dục.
- Đối với nam giới: Xác định khả năng sinh tinh và đánh giá chất lượng tinh trùng
Bất cứ sự rối loạn, tăng cường hay thiếu hụt nào của hormone FSH cũng ảnh hưởng mạnh mẽ nhất tới khả năng sinh sản ở cả nam và nữ. Bởi vậy việc xác định hàm lượng hormone này được xem là bước quan trọng trong quy trình khám sức khỏe sinh sản ở cả nam và nữ, hoặc trong các thăm khám để xác định nguyên nhân và tình trạng vô sinh hiếm muộn.
Phương pháp đánh giá chỉ số FSH hiệu quả nhất chính là xét nghiệm máu, vậy xét nghiệm này diễn ra khi nào, kết quả như thế nào là bình thường, như thế nào là bất thường?
Quy trình xét nghiệm chỉ số FSH
Chỉ định xét nghiệm:
Người đến thăm khám sẽ được các bác sỹ chỉ định xét nghiệm nội tiết tố FSH trong các trường hợp sau đây.
- Khám tổng quan sức khỏe sinh sản ở cả nam và nữ
- Gặp phải các dấu hiệu rối loạn nội tiết vùng dưới đồi, tuyến yên hoặc buồng trứng/ tinh hoàn với biểu hiện mệt mỏi, suy nhược cơ thể, mệt mỏi, rối loạn tâm lý kéo dài hoặc các dấu hiệu tiền mãn kinh.
- Gặp phải các vấn đề về rối loạn hoặc suy giảm chức năng của các tuyến sinh dục với các dấu hiệu như vô kinh, rối loạn kinh nguyệt, rối loạn sinh tinh, dậy thì sớm. Đây sẽ là căn cứ căn cứ để đánh giá nguy cơ vô sinh hoặc các bệnh lý liên quan tới bất thường nhiễm sắc thể, Hội chứng buồng trứng đa nang – PCOS- Polycystic ovary syndrome, hoặc xác định thời điểm tiền mãn kinh.
- Quy trình xét nghiệm
- Thời gian xét nghiệm
Chỉ số FSH ở nữ giới thay đổi trong suốt chu kỳ, tăng dần từ đầu chu kỳ, đạt mức cao nhất trước thời điểm rụng trứng (phóng noãn), và giảm về mức cơ bản. Thời điểm để lấy làm căn cứ đánh giá chính xác nằm trong khoảng ngày thứ 2-4 của chu kỳ bởi lúc này nồng độ của estrogen và progesterone xuống thấp nhất.
Chỉ số FSH ở nam giới duy trì đều đặn nên có thể thực hiện xét nghiệm ở bất kỳ nơi đâu.
Quy trình và lưu ý khi xét nghiệm
Xét nghiệm FSH là xét nghiệm máu, bạn không cần phải chuẩn bị gì khi thực hiện, chỉ cần lưu ý về quy trình xét nghiệm để biết các bước thực hiện nhằm tiết kiệm thời gian.
Tuy nhiên có một số lưu ý cho bạn:
- Về việc nhịn ăn: Điều này không cần thiết vì hàm lượng FSH không thay đổi trước và sau bữa ăn.
- Về sử dụng thuốc: Nếu bạn đang sử dụng thuốc tránh thai, thuốc nội tiết, một số loại thuốc điều trị, hãy thông báo cho bác sỹ để được hướng dẫn để tránh ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm.
Kết quả chỉ số FSH và một số rối loạn thường gặp
Chỉ số FSH thông thường ở phụ nữ trong khoảng thời gian ngày thứ 2-4 của chu kỳ kinh nguyệt là từ 4,7 – 21.5mIU/ml.
Bằng cách so sánh kết quả xét nghiệm với chỉ số FSH cơ bản, bệnh nhân có thể gặp phải những tình trạng sau:
- Chỉ số FSH thấp hơn 4.7 mIU/L
Đây là dấu hiệu thường gặp với những bệnh nhân gặp phải các vấn đề tại tuyến yên, vùng dưới đồi, có thể là suy giảm chức năng hoặc những tổn thương thực thể như khối u, hoặc do bất ổn về tâm sinh lý, dinh dưỡng, từ đó khiến cho lượng FSH tiết ra thấp, ảnh hưởng tới sự phát triển của nang trứng hoặc tinh trùng, gây kéo dài rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, vô kinh nguyên phát hoặc thứ phát, ở nam giới sẽ ảnh hưởng tới khả năng sinh tinh.
- Chỉ số FSH cao hơn 21.5mIU/L
Dấu hiệu của suy buồng trứng thứ cấp, chứng tỏ chất lượng của trứng, khả năng dự trữ của buồng trứng đang có xu hướng giảm xuống, từ đó giảm khả năng đáp ứng với hormone FSH, gây ra những tín hiệu khiến tuyến yên tiết ra FSH với lượng lớn hơn.
Nguyên nhân của vấn đề đa phần là những bệnh lý tuyến sinh dục như các khối u, Hội chứng buồng trứng đa nang, hoặc các hội chứng bẩm sinh khác.
Ngoài ra tuổi tác cũng là một nguyên nhân thường gặp, đặc biệt là phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh, chỉ số FSH có xu hướng tăng cao, vào khoảng từ 30 mIU/mL. Nguyên nhân là bởi trong giai đoạn này, buồng trứng giảm đáp ứng đối với các nội tiết tố hướng sinh dục FSH và LH, dẫn đến những rối loạn nội tiết, sự rối loạn trong việc phát triển, trưởng thành và rụng trứng, khiến rụng trứng khó khăn, không đều gây rối loạn kinh nguyệt hoặc những vòng kinh không phóng noãn.
Dù ở trường hợp nào, sự bất thường của chỉ số FSH cũng là một cảnh báo quan trọng cho sự suy giảm của khả năng sinh sản, tùy thuộc vào từng trường hợp bác sỹ có thể yêu cầu thực hiện các bước thăm khám tiếp theo từ đó có phương án điều trị thích hợp.
Xét nghiệm FSH ở đâu? Hết bao nhiêu tiền
Rất nhiều bệnh viện có dịch vụ xét nghiệm nội tiết tố bao gồm xét nghiệm FSH, tùy theo từng loại hình như bệnh viện tuyến trung ương, tuyến tỉnh, bệnh viện hay phòng khám tư nhân mà mức phí thay đổi đáng kể.
Để biết thông tin chi tiết về chi phí bạn hãy tham khảo tại các bệnh viện để có thông tin chính xác, dưới đây sẽ là một số địa chỉ cho bạn tham khảo.
- Bệnh viện phụ sản trung ương
- Bệnh viện Từ Dũ
- Bệnh viện phụ sản Hà Nội
- Bệnh viện nội tiết trung ương
- Bệnh viện Bạch Mai
- Bệnh Viện Đại học Y hà nội
- Bệnh Việt Việt Tiệp Hải Phòng
Và Khoa sản của các Bệnh viện Tỉnh đều cung câp dịch vụ này.
Hi vọng rằng với những thông tin hữu ích được chia sẻ qua bài viết bạn đã rõ hơn về ý nghĩa và quy trình, kết quả của xét nghiệm FSH từ đó có những bước chuẩn bị tốt hơn cho mục đích thăm khám của mình.
Còn rất nhiều kiến thức bổ ích khác về tình yêu, hôn nhân hay chuyện vợ chồng đang chờ bạn khám phá, cùng tiếp tục đồng hành cùng Hello!PháiĐẹp trong hành trình ý nghĩa này nhé!
